Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου
Μείνε, Θωμά, σταθερός στον πόθο σου αυτόν, μείνε σταθερός με επιμονή, για να δης εσύ και να βεβαιωθεί η ψυχή μου. Μείνε σταθερός, ζητώντας αυτόν που είπε, “Ζητάτε και θα βρείτε”. Μην προσπεράσεις απλώς, ερευνώντας, αν δεν βρεις το θησαυρό που ζητάς, χτύπα με επιμονή την πόρτα της αναντίρρητης γνώσης, ώσπου να σου την ανοίξει αυτός που είπε “χτυπάτε και θα σας ανοίξω”.
Αγαπώ τον διχασμό των λογισμών σου, γιατί κόβει κάθε διχασμό. Αγαπώ τη ν φιλομάθειά σου, γιατί κόβει σύρριζα κάθε φιλονικία. Με χαρά ακούω πολλές φορές τα λόγια σου. Αν δε δω στα χέρια του το σημάδι απ τα καρφιά, δε θα πιστέψω. Γιατί συ απιστείς κι εγώ μαθαίνω να πιστεύω. Εσύ σκάβεις με το δικέλλι της γλώσσας το θείο σώμα, κι εγώ θερίζω άκοπα τον καρπό και τον μαζεύω για μένα. Αν δεν δω με αυτά μου τα μάτια μέσα στα άγια του χέρια, τα αυλάκια που σαν με αλέτρι χάραξαν οι ασεβείς, με κανένα τρόπο δεν θα συμφωνήσω με τα λόγια σας. Αν δε βάλω αυτό μου το δάχτυλο στις λακκούβες των καρφιών, δεν θα δεχτώ το καλό μήνυμά σας. Αν δεν κρατήσω με αυτό μου το χέρι την πλευρά εκείνη, που ανύποπτη μαρτυρεί την ανάσταση, δεν μπορώ να πιστέψω τη γνώμη σας.
Γιατί κάθε λόγος είναι ισχυρός και βέβαιος, αν δεχτεί τη συνηγορία όλων των πραγμάτων. Και κάθε λόγος που δεν έχει τη μαρτυρία των έργων είναι χωρίς σημασία και από το στόμα στον αέρα χάνεται. Θα κηρύξω στους ανθρώπους τα θαύματα του Δασκάλου. Πως λοιπόν με τα λόγια να πω αυτά που δεν αντιλήφθηκα με τα μάτια μου; Πως θα κάνω τους άπιστους να πιστέψουν, αυτά που μήτε εγώ δεν τάχω παρακολουθήσει;
... Έτσι επειδή ο Θωμάς είχε αμφίβολη γνώση, σε οχτώ μέρες ο Δεσπότης ξανάρθε πάλι στους μαθητές του που ήταν συγκεντρωμένοι όλοι μαζί. Άφησε πρώτα να κατηχηθεί ο Θωμάς από τους συμμαθητές του στις ενδιάμεσες μέρες.
Παραχώρησε να φλογιστή από τη δίψα να τον αντικρύσει. Κι όταν η ψυχή του άναψε από τον σφοδρό πόθο της θέας του, τότε στην ώρα πάνω ο ποθητός βρήκε αυτόν, που τον ποθούσε. Όμοια, όπως και πρώτα, με κλεισμένες τις πόρτες το έκανε αυτό και ξανά, όπως και πρώτα, τους είπε, "ειρήνη σ’ εσάς", για να ταυτιστεί το πράγμα με το θαύμα και για να βεβαιώσει το λόγο των αποστόλων και για να παραστήσει την ακρίβεια του δεύτερου ερχομού του.
Έπειτα είπε στο Θωμά. Βάλε το δάχτυλό σου εδώ και δες τα χέρια μου. Τι ύψος απέραντης φιλανθρωπίας! Τι πέλαγος αμέτρητης συγκαταβάσεως! Δεν περίμενε την προσέλευση του μαθητού, δεν περίμενε να πλησιάσει αυτός που είχε ανάγκη, να παρακαλέσει και να πετύχει ότι ήθελε. Μήτε για λίγο δεν τον στέρησε από την επιθυμία, αλλά ο ίδιος ο αγαπημένος αυτόν που τον αγαπούσε με τη βία τραβούσε κοντά του, ο ίδιος έσυρε στην πληγή το δάχτυλο εκείνου που είχε τον πόθο, ο ίδιος με τη δεσποτική γλώσσα του, τράβηξε το δουλικό χέρι λέγοντας σ αυτόν: βάλε το δάχτυλό σου εδώ και δες τα χέρια μου...
Γι αυτό ξαναήλθα, για να μην αμφιβάλλεις. Γι αυτό είμαι κοντά σας δεύτερη φορά, γι αυτά που επιθυμείς έχω φτάσει και τώρα ήρθα για σένα, τον ένα, εγώ που για το χαμένο πρόβατο κατέβηκα από τους ουρανούς χωρίς εν τούτοις να τους αφήσω. Μη ν διστάσεις λοιπόν να μάθεις ο,τι ποθείς, μην ντρέπεσαι να κοιτάξεις καλά ο,τι θέλεις. Μην αποφύγεις να βάλεις το δάχτυλό σου στα ίδια τα χέρια μου. Ανέχομαι και τα περίεργα δάχτυλα, όπως ανέχτηκα τα καρφιά. Υπομένω την περιέργεια του φίλου, όπως υπέμεινα την κακία των εχθρών. Με σταύρωσαν οι εχθροί μου και δεν αγανάκτησα και δεν θα υποφέρω την δική σου εξέταση; Βάλε το δάχτυλό σου εδώ και δες τα χέρια μου, που τραυματίστηκαν για σας, για να θεραπεύουν τα χτυπήματα των δικών σας ψυχών...
Κράτησε αυτά τα χέρια, σαν ενέχυρα για την ανάστασή σας μέσα από τον τάφο. Κράτησε αυτά τα χέρια, σαν άγκυρα που έπεσε στο βυθό του Άδη. Καμμιά χειμωνιά της ζωής μην φοβηθείς, καμμιά ζάλη του κόσμου ας μην σε ζαλίσει. Μην φοβηθείς το φύσημα των αντιθέτων ανέμων, ας μην σε ανησυχήσουν οι καταιγίδες κι οι σκόπελοι της θάλασσας των εχθρών. Πέρνα με θάρρος το πέλαγος της ζωής, ταξίδευε κρατώντας την άγκυρα του πνεύματος, ταξίδευε έχοντας μπροστά σου σαν λιμάνι τον ουρανό. Ταξίδευε και να φοβάσαι μόνο της αρνήσεώς μου το ναυάγιο. Περιγέλα το θάνατο σα νεκρό, περίπαιζε τη φθορά σαν ανίσχυρη. Αποδέξου για χάρη μου το τέλος της ζωής σαν αρχή μιας πιο εσωτερικής ζωής και φέρε το χέρι σου και βάλτο στην πλευρά μου...
... Κακό η απιστία, κάνει τον νου να βουλιάξει. Η πίστη τον αναρπάζει στον ουρανό. Η απιστία τυφλώνει την ψυχή. η πίστη σκορπά το φως της στους λογισμούς. Η πίστη και τα αόρατα κατακάθαρα βλέπει, ο άπιστος είναι σ άγνοια ολοκληρωτική. Μη ν γίνεις άπιστος αλλά πιστός. Παραμέρισε το νέφος της απιστίας και κοίταξε τις καθαρές ακτίνες της πίστης. Γίνε μέσα σε όλους άξιος απόστολος της θεότητάς μου. Γίνε τέτοιος όπως πρέπει να είναι αυτός που με συνάντησε και είδε τέτοια όπως εσύ. Όμοια με τους άλλους αποστόλους σε κάλεσα, όμοια μέ αυτούς σε τίμησα, όμοια μέ αυτούς οπλίσου. Όμοια μέ αυτούς είδες ο,τι είδαν, όμοια μέ αυτούς σου εμπιστεύθηκα σαν φίλο, όλο μου το μυστήριο, όμοια με αυτούς κήρυξε τη δύναμή μου. Μην πεις πάλι, αφού με είδες μια φορά: αν δεν δω πάλι στα χέρια του τα σημάδια των καρφιών δε θα πιστέψω. Όσο είμαι μαζί σας άφησε ελεύθερη, όπως θέλεις την περιέργειά σου. Όσο έχεις δίπλα σου το ουράνιο κλήμα, όλα τα κλαδιά και τα σταφύλια του ερεύνησε. Θα ανεβώ στους ουρανούς, απ’ όπου ήρθα στη γη, θα ανεβώ, όπου είμαι. Θα ανεβώ με την ανθρώπινη φύση μου εκεί απ΄ όπου για χάρη σας κατέβηκα με την θεία μου φύση. Θα ανεβώ με αυτό μου το σώμα, αν και χωρίς αυτό ήρθα από κει κι έμεινα εκεί πέρα. Θα ανεβώ στους κόλπους τους πατρικούς με τη δική σας φύση, αν και είμαι στους κόλπους του Πατέρα. Τελείωσα το έργο μου για χάρη του έκανα αυτή την πορεία.
Λόγος στην Κυριακή του Θωμά